Wat is Ayurveda?
‘Ayurveda is niet alleen een wetenschap, maar ook een religie en een filosofie’, aldus dr. Vasant Lad (1992, p. 1). Het woord ‘Ayurveda’ betekent in het Sanskriet ‘wetenschap van het leven’. Ayoe betekent ‘leven’ of ‘dagelijks leven’ en Veda betekent ‘weten(de)’. Dit holistisch systeem van geneeskunde wordt in India al meer dan 5000 jaar lang in het dagelijkse leven toegepast.
Ik vind het geweldig om over de mens te leren vanuit Ayurveda omdat er per definitie al holistisch gekeken wordt naar de mens, ziekte en problemen. Holistische psychologie past mooi bij deze gezondheidsleer. Ik vind het uitgangspunt dat elk mens anders is, en dat er sprake is van een disbalans als er psychische of lichamelijke klachten zijn heel fijn. Er wordt gekeken naar wat de oorzaak is van de stoornis en het geeft mooie inzichten en handvatten om weer in balans te komen. Gezondheid betekent orde in Ayurveda. En ziekte is verstoorde orde. In het lichaam is er een constante wisselwerking tussen orde en verstoring van de orde.’ (Lad, 1992, p. 29).
Ander perspectief op ziekte
Volgens de Ayurvedische geneeskunde kunnen ziekten worden ingedeeld naar hun oorsprong: psychologisch, spiritueel of lichamelijk. Ziekten worden tevens ingedeeld naar de plaats waar ze zich manifesteren: hart, longen, lever, etc. Het ziekteproces kan in de maag of darmen beginnen, maar zich ook in het hart of de longen manifesteren. Ziektesymptomen kunnen zich dus voordoen op een plaats die niet hetzelfde is als de plaats waar de ziekte begonnen is. Ziekten worden verder nog geclassificeerd op grond van oorzakelijke factoren en de drie dosja van het lichaam: vata-pitta-kapha.’ (Lad, 1992, p. 30)
Een verstoring kan weer in balans worden gebracht door aanpassingen te maken op het gebied van bijvoorbeeld leefstijl, voeding en beweging (zoals yoga) en psychologisch functioneren. Door te begrijpen welke constitutie je hebt, kun je bepalen wat je nodig hebt om in balans te komen. Je constitutie is als het ware het type mens dat je bent. Er wordt onderscheid gemaakt tussen vata, pitta en kapha. Deze worden gevormd uit de vijf elementen ether (ruimte), lucht, vuur, water en aarde. De vijf elementen zijn onder andere terug te vinden in het lichaam, de seizoenen en het levensproces. Vata is een combinatie van ether en lucht. Pitta is vuur met een beetje water. En kapha is water en aarde.
Constitutie en disbalans
Iemands constitutie bepaalt hoe vatbaar hij of zij is voor ziekten of disbalans. Mensen met een vata constitutie zijn gevoelig voor gasvorming, pijn in de onderrug en artritis. Mensen met een pitta constitutie kunnen last hebben van te hoge zuurgraad, maagzweren, ontstekingen en huidproblemen zoals galbulten of acne. Kapha-mensen zijn vatbaar voor verkoudheid, amandelontsteking en longproblemen. Er is een verband tussen emotionele toestand, voeding, gewoonten en de omgeving. De emoties kunnen zich manifesteren in het lichaam. En lichamelijke problemen kunnen zich uiten in emoties. Zo kan bijvoorbeeld onderdrukte angst leiden tot een verstoring van vata. En een verhoogde vata kan weer leiden tot lichamelijke klachten. Psychologisch gezien kunnen vata, pitta en kapha dus ook uit balans zijn. Een verstoring van vata leidt tot angst, depressiviteit en zenuwachtigheid. Te veel aan pitta uit zich in woede, haat en jaloezie. En een hoge kapha leidt tot bezitterigheid en hebzucht.
Op deze manier kan je dus psychische klachten niet alleen aanpakken door te werken aan de psyche, maar ook door aanpassingen te maken in je leefstijl en voeding. Dit geeft grip en regie. Jezelf observeren en de balans waarnemen draagt bij aan een goede zelfzorg. Wanneer je uit balans raakt en bijvoorbeeld meer angsten hebt dan kun je voeding eten die vata verlaagt, maar je kunt ook jezelf masseren en mediteren om rust te vinden.
In de holistische aanpak die ik vanuit mijn praktijk aanbied, kunnen we naast de psychologische behandeling ook gebruik maken van de kennis uit Ayurveda en onderzoeken welke leefstijl en voeding het beste bij je past. In mijn opleidingen op het gebied van voeding en leefstijl en komt zelfzorg uitgebreid aan bod en Ayurveda is hier onderdeel van.
Nieuwsgierig geworden wat dit voor jou kan betekenen? Maak een afspraak en dan kunnen we samen kijken of ik je verder kan helpen.